Gdy na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku pojawiły się
muzyczne płyty kompaktowe wydawało się, że osiągnięto już ideał - czysty dźwięk pozbawiony szumów i trzasków mający dynamikę nieosiągalną dla techniki analogowej. Jednak prawdziwi audiofile ciągle odczuwali niedosyt - płyty kompaktowe nie brzmiały tak, jak tradycyjne analogowe płyty winylowe. Okazało się, że granica słuchu ludzkiego przebiega faktycznie w okolicach 20 000 Hz, lecz wycięcie dźwięków leżących powyżej odczuwalnie zubaża przekaz. Dochodzi to tego fakt, że z sygnału prostokątnego o częstotliwości na przykład 10 kHz po zamianie na cyfrowy i z powrotem na analogowy (z częstotliwością
próbkowania i
rozdzielczością płyty audio) otrzymamy sinusoidę.
Aby jak najbardziej wyeliminować powyższe ograniczenia proponuje się dwa rozwiązania: DVD-Audio, będące kontynuacją zwykłej
płyty audio i oparte na modulacji
PCM i proponowane przez twórców kompaktowej płyty audio - firmy Philips i Sony -
Super Audio Compact Disc stosujący nowatorską technologię
Direct Stream Digital.
DVD Audio, której specyfikację zatwierdziło DVD Forum (dokumenyt o nazwie WG4,
Recommendation for DVD-Audio (DVD Specifications for Read-Only Disc Part 4: Audio Specifications) stosuje modulację
PCM o częstotliwości
próbkowania 192 kHz z 24 bitową
rozdzielczością. Warto zauważyć, że standardowe odtwarzacze
DVD mają przetworniki 96 kHz, więc aby móc w pełni docenić możliwości i zalety nowego standardu należy zwrócić uwagę, czy odtwarzacz wyposażony jest w 192 kHz/24 bitowy przetwornik
DAC. Porównanie płyty CD audio z DVD-Audio wygląda następująco:
| |
CD Audio |
DVD-Audio |
| Częstotliwość próbkowania
| 44 100 Hz |
196 000 Hz |
| Rozdzielczość |
16 bitów |
24 bity |
| Ilość możliwych poziomów wyjściowych |
65 536 |
16 777 216 |
Płyta DVD-Audio ma strukturę podobną do
DVD (Video), przy czym specyfikacja rozszerza ją nieco o dane użytkownika dla płyt DVD-AR (czyli zapisywalnych). Można wyróżnić następujące najważniejsze elementy (uwzględniające również DVD AR):
Original Track (ORG_TK) - logiczna jednostka odpowiadająca jednemu nagraniu (przy zapisie odpowiada jednemu nagraniu skopiowanemu z płyty CD, DVV, Internetu czy nagrana przez mikrofon lub z radia)
Track Set - to cała zawartość płyty, czyli cała zawartość wszystkich Original Tracks
Index - specjalny znacznik Original Track
User Defined Track (UD_TK) - informacje o Original Track, indeksie i inne związane z Original Track
Play List - Lista User Defined Tracks umożliwiająca użytkownikowi zdefiniowanie dowolnego porządku odtwarzania przez wybór zawartości Original Track.
Dodatkowo można przypisać do utworów obrazki i tekst jako
ASVU i
Item Text (IT-TEXT). ASVU jest zbiorem
ASVOB, który odpowiada nieruchomym obrazkom, podczas gdy IT_TEXT jest zbiorem informacji o utworze, jak na przykład tytuł, wykonawca, słowa i temu podobne. Jeden ORG_TK może odwoływać się do jednego ASVU i jednego IT_TEXT.
DVD-AR jest przeznaczony do nagrywania zarówno wysokiej jakości dźwięku z użyciem bezstratnych formatów, jak również jako "długogrający" przy użyciu jednego z sześciu stratnych schematów. Zależy to od preferencji, przy czym należy zwrócić uwagę, że obie bezstratne opcje (PCM i Packet PCM) są zgodne z wszystkimi odtwarzaczami DVD Audio, czego nie da się powiedzieć o o wszystkich stratnych alternatywach, z których jedynie rozpowszechnione są Dolby Digital oraz DTS.
| Format danych |
Ilość kanałów |
Częstotliwość próbkowania
(kHz) |
Max. szybkość transmisji |
| Liniowy PCM
| Sześć
Dwa |
44, 48, 88, 96
176, 192 |
9.6 Mb/s |
| Pakowany PCM |
Sześć
Dwa |
44, 48, 88, 96
176, 192 |
9.6 Mb/s |
| Dolby Digital |
Sześć |
44, 48 |
448 kb/s |
| DTS |
Sześć
Dwa |
44, 48, 88, 96
176, 192 |
3,010.5 kb/s |
| MPEG-1/2 Layer II |
Sześć |
44, 48 |
MPEG-1 384 kb/s
MPEG-2 912 kb/s |
| ATRAC-3 |
Sześć |
44, 48 |
750 kb/s |
| MP3PRO |
Dwa |
44, 48 |
320 kb/s |
| MPEG-2 AAC |
Sześć |
44, 48, 88, 96 |
1,500 kb/s |
Powyższa tabelka zawiera wszystkie możliwe do wykorzystania formaty zapisu. Wyróżnione są kompresje stratne.
Czas odwarzania zależy od użytego formatu -
PCM i PPCM pozwalają na zapis od sześciu do dwunastu godzin, a zastosowanie stratnej kompresji o małej szybkości transmisji wydłuży czas odtwarzania do około osiemdziesięciu godzin.
DVD-Audio teoretycznie powinno wyprzeć
CD DA ze względu na wysoką jakość i wierność dźwięku. Jednak został wprowadzony prawie jednocześnie z odtwarzaczami
DVD video, które oczywiście nie były przystosowane do obsługi nowego stabndardu. Pociąga to za sobą konieczność wymiany przez wielu użytkownuków posiadanego sprzętu. Po drugie nie jest oczywiste, czy większość konsumentów jest w stanie wogóle dostrzec jakiekolwiek różnice między płytą kompaktową i DVD-Audio. Do tego
SACD proponowane przez Philipsa i Sony wydaje się oferować jeszcze lepszą jakość dźwięku z zachowaniem możliwości odtwarzania w zwykłym odtwarzaczu CD.
Warto również wspomnieć o zabezpieczeniach, które znajdą się zarówno na płycie jak i w odtwarzaczu - to odtwarzacz może odmówić czytania kopii.
Więcej informacji na temat DVD Audio możecie znaleźć w tym
artykule.
